Kościół w Dąbrówce
Parafia w Dombrowken została założona przez właścicieli rodu Schlieben na początku XVII wieku:
W 1607 roku Dombrowken stało się luterańską wioską kościelną.
Kościół parafialny, został przebudowany w 1732 roku. Pierwotnie na wiatrowskazie znajdującym się na wieży była data 1732.
Patronat kościelny należał do obowiązków poszczególnych posiadaczy tutejszych włości.
Nabożeństwa odprawiane były w języku niemieckim, do 1824 r. w języku polskim, a do 1844 r. w języku litewskim.
Przed 1945 r. nieliczni katolicy we wsi należeli do dawnej diecezji warmińskiej. Po 1945 r. Dąbrówka stała się katolicką parafią filialną dla parafii w Budrach.
Zachował się opis pierwotnego wnętrza kościoła: “Wnętrze jest proste. Nawy boczne z płaskim drewnianym stropem, w nawie środkowej sklepienie z desek. Ołtarz połączony z amboną. Przez ołtarz przebija się wyrzeźbiona z ośmiokąta retabulum; na rogach korynckie kolumny sinusoidalne ozdobione liśćmi winorośli; po bokach, w okrągłym łuku stoją postacie Zbawiciela i Apostołów.
Dwie smukłe kolumny jońskie ozdobione liśćmi winorośli na cokołach flankują ambonę i wznoszą nad nią ornamentowaną entablaturą. Obok nich znajdują się szeroko rozłożone pędy z unoszącymi się aniołami. Po obu stronach stoją dwaj półżywi ewangeliści. Na drugim piętrze mniejsze, kręte kolumny korynckie, ozdobione liśćmi winorośli, podtrzymują gierunkowe, ornamentalne belkowania. W ich centrum znajduje się pokrywa dzwonu.
Dekory z aniołami itd. Niska trzecia kondygnacja z frontonem zawiera różne figury, a jej zwieńczeniem jest krucyfiks z dwoma pasterzami. Pięknie rzeźbiona szafa ołtarzowa.”
Po II wojnie światowej wyposażenie wnętrza kościoła zostało przeniesione do innych pobliskich kościołów. Odbudowano też wieżę zmieniając i upraszczając jej kształt.
We wnętrzu zachowały się witraże w nawie głównej za ołtarzem wykonane przez Ferdynanda Mullera z saksońskiego Quedlinburga, zostały ufundowane przez Klarę i Kurta von Sandenów z Ołownika z okazji srebrnego wesela przypadającego na 7 czerwca 1905 r.
Przed ołtarzem głównym znajduje się płyta nagrobna z czterema brązowymi głowami lwów z uchwytami w kształcie pierścieni: Herb Schliebenschów.
napis głosi:
“ Anno 1605 4-go lutego, między godziną 5 a 6 rano, przyszedł na świat szlachetnie urodzony Pan Ditrich von Schlieben, dziedzic Nordenburg, Truntlack, Dombrowken, który zmarł 29 sierpnia Anno 1653 około godziny 9 rano w Dombrowken, a jego ciało zostało pochowane 25 lutego Anno 1654. Boże, daj Ciału spokojny odpoczynek w ziemi, a w dniu ostatecznym błogosławione zmartwychwstanie do życia wiecznego. “
Za kościołem znajduje się cmentarz na którym znajdziemy między innymi groby dobrodziejów kościoła: Małżeństwa Klary i Kurta von Sandenów oraz Emilli Voigdt z domu Fahrenheid oraz jej męża doktora Ferdinanda Voigdt.
Kapłani Dąbrówki
W latach 1607 – 1945 w Dombrowken urzędowało 15 duchownych ewangelickich.
- N. Glembowski
- George Nennichius, 1641–1645
- George Seidler, 1668
- George Adler, 1670
- Johann Freytag, od 1674
- Andreas Dargunts, 1684
- Friedrich Deutschmann
- Sigismund Liebe, 1705–1711
- Christian Dehn, 1717–1746
- Christian Ludwig Dehn, 1747–1771
- Friedrich Wilhelm Cholevius, 1772–1822
- Leopold Jakob Krüger, 1823–1833
- Julius Heinrich Dittrich, 1834–1886
- Oswald Liedtke, 1886–1929
- Erich Wisotzki, 1929–1945