Artyści
Z Dąbrówka związanych jest dwoje niezwykłych Artystów, którzy zaliczani są do nurtu nazywanego prymitywizmem lub sztuką naiwną. Za życia nie zawsze doceniani, jednak Ich prace z biegiem czasu znalazły uznanie. Oprócz miejsca łączy Ich również moment odnalezienia swojego talentu, gdyż oboje zaczęli tworzyć w podeszłym wieku.
MINNA ENNULAT ur. 1885 -1974. (1901–1985) Malarka zaliczana do nurtu nazywanego prymitywizmem lub sztuką naiwną.
Utracony raj pruskiej gospodyni z małej wsi Dombrowken
Malując ozdoby do udekorowania swojego nowego domu, nigdy nie przypuszczała, że jej prace kiedyś trafią na salony i do galerii sztuki na całym świecie.
Biografia
Urodziła się w 1901 r. W miejscowości Baltschdorf w powiecie Angerapp na terenie dawnych Prus Wschodnich. Pracowała jako gospodyni w dużych majątkach i zamkach, między innymi w Pałacu w Dąbrówce, gdzie jej mąż Gustav Ennulat był opiekunem i zarządcą dóbr ziemskich. W lutym 1945 roku wraz z mężem i dwoma synami uciekła z płonącego domu. Podczas ewakuacji widziała jak sąsiedzi i krewni utonęli obok niej pod lodem, gdy spadł na nich grad bomb. Dwadzieścia lat później, po latach trudów, udało jej się wprowadzić z rodziną do własnego małego domu w Hesji w miejscowości Hadamar i powiesić na ścianach obrazy, które sama namalowała. Zmarła w wieku 84 lat w miejscowości Hadamar
Twórczość
„Wycieczki do raju” tak jeden z krytyków sztuki nazwał kiedyś obrazy wschodniopruskiej Minny Ennulat.
Minna Ennulat, która jest jedną z najważniejszych naiwnych malarek, nie miała na myśli żadnej wielkiej, nie mówiąc już o o międzynarodowej, karierze, kiedy sięgnęła po pędzel. Malować zaczęła późno bo dopiero w wieku 65 lat. Jej geniusz twórczy ujawnił się dość przypadkowo, od dekorowania własnego domu w Hesji gdzie trafiła po ucieczce z Prus Wschodnich.
Zaczęła od ozdabiania przedmiotów codziennego użytku. Minna Ennulat: „Kiedy dom był gotowy, wpadłam na pomysł tkania bieżników i haftowania obrusów. Potem malowałam tkaninę na abażur. Potem ściany były tak puste i malowałam obrazy, żeby nie było tak pusto i samotny wzrok na ścianach… „.
Zachęcona aprobatą otoczenia i chcąc zapełnić puste ściany nowego domu zaczęła tworzyć swoje dzieła. Były to obrazy przedstawiające krajobrazy, scenki rodzajowe, budowle malowane z wyobraźni, które zapamiętała z wcześniejszego życia w Dąbrówce miejsca urodzenia jej męża. Powstały między innymi takie prace jak : Kościół w Rogalach, pałac w Bejnunach i Dąbrówce, konie trakeńskie z których hodowli słynęły dawne rejony Prus Wschodnich. Wszystko otoczone kwitnącymi ogrodami w jasnej spokojnej letniej scenerii. W ten sposób przeniosła utracony dom do nowego domu, ale również wzbudziła żywe zainteresowanie znawców swoją niecodzienną twórczością.Odzwierciedlanie wspomnień nie było jednak jedynymi tematami jej prac. Ilustrowała również sceny z życia bieżącego czego przykładem jest chociażby obraz – Scena rzeczna w Hamburgu z 1977r.
Pierwszą wystawę jej prac zorganizowano w pierwszej połowie lat siedemdziesiątych i od tamtej pory jej sława nabierała rozpędu. Jej dzieła, niezwykle barwne, pełne naiwności bajkowe scenki, niczym nie ujawniały traumatycznych przeżyć autorki podczas wojennej zawieruchy. Patrząc na jej malarstwo można odnieść wrażenie, że są to obrazki dziecka żyjącego w krainie wiecznej szczęśliwości. Tak jakby cały ból i zło, które ją spotkało chciała zamalować wszystkimi kolorami tęczy. Jej przedstawienie świata, charakteryzowała niezwykła szczegółowość. Próbowała odtworzyć świat, który zapamiętała z najmniejszymi detalami. W jej obrazach najczęściej przedstawiała sceny i krajobrazy ze świata realnego, choć zdarzały się również wyjątki jak praca pt. Adam i Ewa -1976r. czy chociażby Ptasi raj -1973r.
Minna Ennulat zdobyła międzynarodową sławę. Jest uznawana za jednego z ważniejszych niemieckich/wschodniopruskich twórców nurtu sztuki naiwnej. Jej prace znajdują się w zbiorach zarówno prywatnych jak również galerii i muzeów.
Źródła
1. Hans Hubmann, Naive Maler, Garten der Traume (Wydanie Bruckmann Munchien). – 1973
2. https://www.cajeth.de/2014/11/elke-weickelt-minna-ennulat-wege-aus-einer- schoenen-welt/
3. http://www.webarchiv-server.de/pin/archiv98/372o98.htm
4. http://www.galerie-zimmer.de/mina-ennulat.html ,
ALEKSANDER SŁOMIŃSKI (SŁOMA) ur.1885 -1974. Ludowy rzeźbiarz i malarz zaliczany do nurtu nazywanego prymitywizmem lub sztuką naiwną.
Artysta , który uratował kościół, choć świętych rzeźbił mało.
Nie ma chyba bardziej zasłużonej postaci dla zachowania kościoła w Dąbrówce, niż przybyły do wsi w roku 1948 ze wsi Minkowce – Aleksander Słomiński.
Biografia
Urodził się 8 grudnia 1885 r. w Minkowcach w powiecie Sokólskim. Wcześnie osierocony przez ojca pomagał matce w utrzymaniu rodzinnego gospodarstwa oraz opiekował się młodszym rodzeństwem. W wieku 21 lat powołany do carskiej armii, walczył na terenach azjatyckich Rosji. W 1910 r. wrócił na gospodarkę. W czasie wojny ranny trafił na trzy lata do niewoli. Po II wojnie światowej osiedlił się wraz z rodziną w Dąbrówce Nowej w powiecie węgorzewskim . Pracował w Państwowym Gospodarstwie Rolnym jako kowal i stolarz. Nawet na emeryturze pracował przy naprawie sprzętu rolniczego. Był społecznikiem. Żywo interesował się problemami ludzi oraz swojej wsi. Uratował przed zniszczeniem zabytkowy kościół w Dąbrówce Nowej powodując wpisanie go do rejestru zabytków i osobiście przyczynił się do jego odbudowy ze środków własnych oraz społeczności lokalnej. Następnie był jego społecznym opiekunem. Uważał, że w życiu są rzeczy ważne i ważniejsze dlatego mimo, iż nie był szczególnie bogobojny to w 1973 r. ufundował organy elektryczne do kościoła, z pieniędzy pozyskanych ze sprzedaży swoich rzeźb- „bo kościół musi mieć organy”. Zmarł 19 marca 1974 r. Pochowany został w rodzinnych Minkowcach.
Twórczość
Rzeźbić zaczął w wieku 86 lat, w 1971 r. Wykonał około trzystu pięćdziesięciu figur drewnianych, malowanych. Malował obrazy na szkle. Zdobył międzynarodową sławę. Jego prace znajdują się w zbiorach prywatnych i państwowych. „Aleksander Słomiński tworzył różne „osobistości” ze świata polityki i inne, które stanowiły odbicie jego własnej filozofii, fantazji oraz jakże oryginalnej i bogatej wyobraźni. Każda z figur posiada swój własny świat. Te z pozoru martwe postacie żyją w gestach swych rąk, szklanymi oczami „patrzą jak żywe”… Każda też postać jest przez autora nazwana, a imiona nie są przypadkowe” [1] . Inspiracją do pracy twórczej były wiadomości z gazet, radia, telewizji oraz własne przeżycia z minionych lat i wędrówek po świecie. Pisał słabo, więc prosił dzieci z okolicznej szkoły, aby podpisywały jego prace.
Na stronie : www.cyfrowewm.pl , możemy podziwiać prace artysty w formie zdigitalizowanej.
Źródła
- Grąziewicz-Chludzińska, Barbara: Wielki człowiek z małej wioski : w 125. rocznicę urodzin Aleksandra Słomińskiego / Barbara Grąziewicz-Chludzińska // „Gazeta Olsztyńska” (Wydanie Mazury). – 2010, nr 66, dod. „Węgorzewski Tydzień”, nr 11, s. 10.
- Serbintowicz, Leonard: [Dorobek współcześnie tworzonej sztuki ludowej], Archiwum Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie, Sygn. 5/405
- http://leksykonkultury.ceik.eu/index.php/Aleksander_S%C5%82omi%C5%84ski
- https://www.cyfrowewm.pl/obiekty/partner/14/muzeum-kultury-ludowej-w-wegorzewie